فشارخون و علائم آن

هنگامی که خون از رگ های خونی عبور می کند فشاری به دیواره رگ‌ها وارد می‌کند که به فشار خون معروف است. تغییرات و نوسانات فشار خون طبیعی هستند به عنوان مثال زمانی که استراحت می کنیم یا خوابیده ایم مقدار فشار خون کم می شود و یا وقتی که فعالیت یا ورزش می کنیم میزان فشار خون بالا می رود.

فشار خون بالا یک بیماری محسوب می‌شود که به آن هیپرتانسیون نیز می گویند این بیماری باعث می شود که قلب فشار کاری زیادی را تحمل کند. فشار خون بالا می تواند باعث آسیب به اعضای بدن مانند شریانهای قلب، مغز، کلیه ها و چشم ها شود اما می توانیم اقداماتی برای مهار کردن فشار خون بالا انجام دهیم. اندازه گیری فشار خون کار ساده‌ای است، برای این منظور می‌توان از دستگاه فشار سنج از نوع دستی یا دیجیتال استفاده کرد.

دستگاه فشارسنج از دو قسمت اصلی تشکیل شده است یک کاف یا بازوبندی که باد می شود و دیگری درجه فشار.

در نوع دستی فشارسنج، عمل پمپ کردن و باد کردن کاف به وسیله پمپ دستی انجام می شود و درجه یا گیج فشارسنج با پر کردن کاف بالا می رود.

در نوع دستگاه فشارسنج دیجیتال پمپ کردن و باد کردن کاف فشارسنج به صورت خودکار با استفاده از پمپ دیجیتال صورت می گیرد.

مقدار فشار خون به طور معمول با دو رقم گفته می شود مثلاً 8 روی 12

عدد بالا فشار سیستولیک یا زمان انقباض را نشان می دهد یعنی فشاری که ضربان قلب برای جلو راندن خون در شریان ها و رگ ها ایجاد می کند. عدد پایین فشار دیاستولیک یا زمان شل شدن را نشان می دهد یعنی فشاری که خون بین دو ضربان دارد.
فشار خون طبیعی برای هر انسانی متفاوت است، به طور معمول فشار 8 روی 12 طبیعی ترین و نرمال ترین فشار خون است و فشارخون کمتر از 8 روی 14 سالم تلقی می شود.

در افرادی که مبتلا به بیماری هایی مانند دیابت یا بیماری های قلبی عروقی یا سایر بیماریها هستند ممکن است رقم های دیگری را طبیعی قلمداد کنیم.
عواملی در فشار خون بالا موثر هستند که از جمله می توانیم به وزن، رژیم غذایی، الکل، فشارهای روانی و عصبی، سن، توارث و جنس اشاره کنیم.

• افرادی که اضافه وزن دارند بیشتر در معرض خطر فشار خون بالا هستند.
• همچنین رژیم خوراکی پر سدیم که جزء اصلی نمک است ممکن است خطر ابتلا به فشار خون بالا را زیاد کنند.
• غذاهای پرچربی می‌توانند باعث افزایش وزن و بالا رفتن مقدار چربی خون و در نتیجه فشار خون بالا شوند.
• نداشتن فعالیت جسمی و فشارهای روانی و همچنین مصرف الکل می‌تواند میزان ابتلا به فشار خون بالا را بیشتر کنند.
• همچنین با افزایش سن شریان ها و رگها کم کم خاصیت ارتجاعی یا انعطاف پذیری خود را از دست می دهند که ممکن است باعث افزایش فشار خون شود.
• از دیگر عوامل فشار خون بالا وراثت است که از نسلی به نسل دیگر منتقل می شود به عنوان مثال این بیماری در سیاه پوستان از دیگر گروه‌های نژادی شایع‌تر است.
• جنسیت نیز در میزان فشار خون موثر است به عنوان مثال فشار خون بالا در مردان بیشتر از زنان است. زنان ممکن است در هنگام حاملگی یا موقع مصرف قرص های ضد بارداری دچار افزایش فشار خون بشوند.
• بیماری‌هایی مانند دیابت یا بیماری کلیوی نیز می توانند باعث بالا رفتن فشار خون شود.

از فشار خون به عنوان قاتل خاموش نام می‌برند زیرا بیشتر کسانی که به فشار خون بالا مبتلا هستند در ظاهر هیچ گونه علامتی ندارند ولی میتواند اثرات منفی داشته باشد از جمله تنگی نفس، خون دماغ با علت نامشخص سردرد و سرگیجه. در صورتی که فشار خون بالا درمان نشود می‌تواند پیامدهایی داشته باشد مانند سخت شدن و آسیب دیدن رگ ها، سکته قلبی یا نارسایی قلبی، سکته مغزی ،نارسایی کلیه ها و گاهی تورم در چشم ها که می تواند منجر به کوری شود.

برای درمان فشار خون بالا باید به پزشک مراجعه شود تا موارد زیر بررسی گردد مانند: فشارخون های قبلی، داروهای مورد استفاده، سبک زندگی و روش ها و عادت های بهداشتی ،سابقه بیماری در پدر و مادر و بستگان. همچنین معاینات فیزیکی توسط پزشک انجام خواهد شد. به عنوان مثال قلب، شکم ،چشم ها ،پاها ساق پا و رفلکس های بیمار از نظر علائم فشار خون مورد بررسی قرار می گیرد. همچنین چندین بار فشار خون اندازه گیری می شود و این کار ممکن است تا چند روز ادامه یابد. آزمایش‌ نیز ممکن است نیاز باشد مانند آزمایش های خون و ادرار، نوار قلب.